Tư Duy Phản Biện Giúp Gì

Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, tư duy phản biện được đánh giá là một trong những kỹ năng quan trọng mỗi người cần có. kỹ năng này sẽ giúp ích rất nhiều cho bạn trong việc thúc đẩy tính độc lập, nâng cao tính sáng tạo và tự tin giải quyết khó khăn trong cuộc sống.

Tầm quan trọng của tư duy phản biện

Kỹ năng tư duy phản biện đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết vấn đề hiệu quả, đưa ra các quyết định thông minh, đánh giá thông tin đúng hay sai, phát triển kiến thức và sự hiểu biết, xây dựng luận điểm thuyết phục… Những người có kỹ năng phát biện luôn tạo sự đổi mới để phát triển bản thân để cải thiện công việc, cuộc sống của bản thân và đóng góp vào sự phát triển của xã hội, cộng đồng.

Những người có tư duy phản biện phần lớn đều đưa ra được những lựa chọn hay quyết đúng đúng đắn, tốt nhất. Ví dụ: Một người quyết định việc thay đổi nghề nghiệp hay không cần có kỹ năng phản biện tốt. Đây là kỹ năng thúc đẩy việc đánh giá, quan sát, phân tích ở nhiều khía cạnh và chọn lập luận khách quan thay vì phản ứng cảm xúc tức thì của cá nhân.

Luôn đặt câu hỏi trong mọi trường hợp hay tình huống xảy ra

Tư duy phản biện không thể không nói đến việc đặt câu hỏi và trả lời câu hỏi trong mọi chuyên môn.

Một người có thói quen luôn đặt câu hỏi và nghi vấn trước những tình huống hay thông tin mà họ tiếp xúc sẽ dần phát triển kỹ năng tư duy, tìm tòi về các vấn đề liên quan để đặt cho chính bản thân mình hay đặt cho người đối diện.

Nhìn vào những câu hỏi đưa ra người ta cũng phần nào đánh giá được chất lượng phản biện của bạn có tốt và hiệu quả hay không. Vậy nên việc đặt câu hỏi là rất cần thiết để cuộc nói chuyện hay trao đổi thông tin không bị nhàm chán, có sự tương tác giữa người nghe người nói, khiến cho buổi thảo luận trở nên hấp dẫn với những người có kiến thức sâu rộng.

Các bạn trẻ chỉ cần chăm chỉ, chịu khó tập thói quen đặt câu hỏi, ngay cả những câu hỏi không hiểu trong việc học tập cho thầy cô giải đáp cũng góp phần nhớ kiến thức tốt hơn, phát triển về tư duy phản biện một cách hiệu quả.

Các bạn phải giữ thái độ khách quan

Một trong những rào cản ngăn chúng ta không phát triển hết khả năng tư duy phản biện chính là áp đặt suy nghĩ chúng ta một cách bó buộc.

Khi quá thụ động trong mọi ý kiến hay bám víu những thành kiến chủ quan của mình, không ham học hỏi hay có học hỏi nhưng không áp dụng tiếp thu ý kiến đó .

Phải giữ một thái độ tích cực và có sự khách quan cao để có tư duy phản biện tốt nhất và luôn có hướng giải quyết mọi vấn đề một cách khéo léo qua ngôn ngữ cũng như các kỹ năng mà bản thân có để hiệu quả đem lại cao

Tập nhìn nhận và đánh giá chính mình

Một phần của việc rèn luyện để trở thành một người có tư duy biện luận liên quan đến việc tự phê bình chính mình. Theo đó, bạn cần tự nhìn nhận xem mình có những điểm mạnh, điểm yếu nào và đã đúc kết được những kinh nghiệm nào trên hành trình hoàn thiện và phát triển bản thân. Nếu chỉ chú trọng vào tư duy phản biện mà không có tư duy tự phê bình, bạn sẽ dễ mắc sai lầm khi đánh giá bất kỳ sự vật/sự việc nào, hay cố chấp cho mình là đúng nên dễ có tính kiêu căng và khó hòa hợp, duy trì mối quan hệ tốt với mọi người.

Thay vì mải mê tìm cách làm thế nào để phản biện thật hùng hồn trước đám đông, bạn hãy bắt đầu từ việc đặt các loại câu hỏi mở khác nhau và xoáy sâu vào vấn đề. Dựa trên bằng chứng khách quan và phân tích logic, bạn không chỉ học được diễn đạt trôi chảy, mà ngày càng giỏi hơn trong việc xác định thông tin không đúng sự thật hoặc gây hiểu nhầm từ người khác.

Rào cản khi rèn luyện tư duy phản biện

Nhằm đảm bảo năng lực suy nghĩ thấu đáo, rõ ràng và có quyết định sáng suốt trong mọi trường hợp, bạn cần nhận thức và loại bỏ những tác nhân gây ra các rào cản hạn chế năng lực tư duy phân tích. Bao gồm:

Nhìn chung, quá trình rèn luyện Tư duy phản biện (Critical Thinking) đòi hỏi mỗi người cần dành thời gian, sự kiên trì và đi theo hướng đúng đắn tiếp cận mọi vấn đề trong cuộc sống rõ ràng. Trong đó, để suy nghĩ thấu đáo, đa chiều và đưa ra lập luận, quyết định sáng suốt nhất, bạn cần thấu hiểu chính mình và phá vỡ được những rào cản trong suy nghĩ của bản thân.

Nếu đang gặp khó khăn trên hành trình rèn luyện tư duy phản biện hay không biết nên bắt đầu từ đâu, hãy lựa chọn đồng hành cùng LCV – Đơn vị tiên phong trong lĩnh vực đào tạo và phát triển Khai vấn tại Việt Nam từ 2013 theo tiêu chuẩn của ICF (Liên đoàn Khai vấn Quốc tế) qua chương trình Coaching Education Level 1 hoặc Dịch vụ khai vấn cá nhân (Coaching 1:1) .

Với sự đồng hành của đội ngũ chuyên gia đào tạo và khai vấn LCV dày dặn kinh nghiệm, sau khóa học, bạn sẽ nhận được những lợi ích vượt trội để phát triển tư duy biện luận:

Tư duy phản biện cần thiết đối với mọi người trong mọi lĩnh vực

Đó là trọng tâm quan trọng cần nhắc đến khi rèn luyện tư duy phản biện cho các bạn trẻ. Nói đến phản biện, người ta thường nghĩ đến sự tranh cãi, đưa quan điểm của bản thân trong các cuộc họp, thảo luận.

Thực tế, khả năng suy nghĩ rõ ràng logic và có lý lẽ là cần thiết trong bất kể công việc gì chúng ta đang làm hay ngay trong việc học tập của các bạn. Đặc biệt, khi bạn làm trong các công việc ngành giáo dục, kinh tế, tài chính thì tư duy phản biện càng cần phải có vì kiến thức cũng như tính chất trong chuyên môn các ngành  đòi hỏi về tư duy cao, nhìn nhận vấn đề sâu rộng.

Đối với học tập cũng cậy, tư duy cao là kỹ năng cần thiết đối với các bạn, và nó cáo vai trò quan trọng trong các buổi thuyết trình hay thảo luận. Phản biện về một vấn đề theo quan điểm đúng đắn của bản thân mình là điều không hề dễ dàng nếu kiến thức không nắm chắc chắn, tư duy nhận biết kém.

Nói cách khác là tư duy phản biện không có thì quá trình học tập sẽ không tiến bộ được, không thể hiện khả năng bản thân với mọi người xung quanh tốt nhất thì các bạn dễ tụt lùi hạ thấp mình. Hãy không ngừng rèn luyện tư duy phản biện để có điều kiện cơ hội tốt hơn trong học tập hay trong cuộc sống tốt đẹp sau này.

Tư duy phản biện tự điều chỉnh

Khi đối diện với một vấn đề nào đó, chắc chắn mỗi người sẽ có những ý kiến chủ quan riêng mà không xét tới đúng sai. Vậy vì sao ý kiến đó lại được hình thành?

Sở dĩ những ý kiến chủ quan của mỗi người theo giả thiết trên đây là do tư duy phản biện tự điều chỉnh mà ra, nghĩa là người đó sẽ tự đấu tranh tư tưởng với những quan điểm cá nhân của chính họ.

Sau đó sẽ tự đánh giá, nhận xét và đưa ra những lập luận mang tính thuyết phục để bảo vệ cho nhận định cá nhân của chính mình. Nhằm mục đích được mọi người xung quanh công nhận.

Tư duy phản biện (Critical Thinking) là gì?

Tư duy phản biện (hay tư duy phân tích, tư duy biện luận) là khả năng tiếp cận và phân tích một vấn đề theo hướng khách quan, dựa trên bằng chứng chắc chắn và xem xét từ nhiều góc độ khác nhau, sau đó hình thành kết luận/đánh giá vấn đề theo lý luận logic.

Trong đó, người có khả năng này thường sở hữu các đặc điểm như sau:

Trở thành một gia sư giúp trẻ trong việc tăng tư duy phản biện

Bạn phải hiểu rằng tư duy phản biện là một kỹ năng chứ không phải một khả năng, mỗi người có cách nhìn nhận vấn đề ở các khía cạnh khác nhau.

Một câu nói ra có người hiểu theo nghĩa này có người hiểu theo nghĩa khác, để người đối diện hiểu rõ ý mình nói gì thì bản thân các bạn trẻ phải trau dồi bản thân về kỹ năng truyền đạt ngôn từ, đặc biệt phải biết phát triển tư duy bằng sự phản biện, phản bác ý kiến.

Khi cha mẹ không bên cạnh các bạn trẻ để theo dõi sát sao việc học tập của con, không kiểm soát được khả năng giao tiếp của con em mình, học tập có tốt không thì một gia sư củng cố kiến thức là phương án tốt nhất mang lại cho các bạn trẻ.

Gia sư với kinh nghiệm chuyên môn cao đưa ra phương pháp giảng dạy phù hợp với tính cách tâm lý trẻ, không chỉ dạy trẻ kiến thức mà còn rèn luyện đạo đức nhân cách tốt đẹp của các bạn từ đó giúp tăng khả năng tư duy phản biện ở nhiều lĩnh vực khác nhau.

Thành công các bạn mang lại là niềm tự hào của cha mẹ và cũng là nền tảng đánh giá chất lượng gia sư tốt.

Nhìn vào phần giải thích thì có vẻ như nhiều người chưa thực sự hiểu rõ ý nghĩa của tư duy phản biện là gì, thế nhưng tin chắc sau khi đọc xong ví dụ dưới đây thì bạn sẽ nhìn nhận vấn đề một cách hiệu quả hơn.

Nếu bạn A nói 1 + 1 = 2, bạn B không đồng tình và chỉ đưa ra đáp án là 1 + 1 = 3 mà không giải thích bất cứ điều gì thêm. Vậy thì đây không phải là một tư duy phản biện.

Bạn A nói rằng: “C không được khen thưởng vì không làm tốt công việc của mình”

Bạn B phản bác lại ý kiến và cho rằng: “C xứng đáng được thưởng và mọi người trong tổ cần noi gương C.

C là một nhân viên mới, tuy chưa có nhiều kinh nghiệm trong nghề nhưng C lại luôn chăm chỉ làm thêm giờ để tìm hiểu công việc, đồng thời cũng đáp ứng KPI đặt ra mỗi ngày của cấp trên giao xuống, thậm chí còn vượt chỉ tiêu, lại không phạm phải sai lầm gì trong công việc. Chính vì vậy mà C xứng đáng là nhân viên xuất sắc nhận được giải thưởng cho tháng này”

Chính xác thì đây mới là sự phản biện, vì không như ở ví dụ 1, B đã đưa ra những lý lẽ chứng minh cho khẳng định của mình. Và đương nhiên đó đều là những lý lẽ chính đáng và hợp lý, có thể chấp nhận nên lập luận này hoàn toàn có cơ sở.

Những ví dụ về tư duy phản biện vừa rồi đã kết thúc bài viết của tôi ngày hôm nay. Mong rằng, sau khi đọc xong bài viết, mỗi độc giả của vieclam123.vn đều sẽ hiểu rõ tư duy phản biện là gì, ý nghĩa của tư duy phản biện là gì và áp dụng những phương pháp tư duy phản biện cho phù hợp. Chúc các bạn ngày càng thăng tiến trên con đường sự nghiệp của mình, sớm khẳng định bản thân và sở hữu ước mơ mình mong muốn.

Tư duy phản biện (Critical Thinking) là kỹ năng hiệu quả giúp chúng ta xử lý các thông tin trái chiều, dữ liệu sai lệch hay tin giả trong thời đại công nghệ thông tin. Nó được xem là khía cạnh quan trọng trong bất cứ nghề nghiệp nào, giúp đưa ra những suy luận khách quan, cách giải quyết thách thức sáng tạo, các câu trả lời thực tế. Đồng thời giúp ích trong việc hình thành, phát triển các kỹ năng mềm cần thiết khác.

Trong nội dung dưới đây The Dewey Schools sẽ cùng bạn tìm hiểu các thông tin về tư duy phản biện.

Phản biện là quá trình sử dụng chứng cứ, lập luận và logic để đối luận hay bác bỏ một quan điểm, tuyên bố hay ý kiến nào đó. Phản biện liên quan đến việc cung cấp chứng cứ, lý do chứng minh 1 quan điểm, kết luận nào đó không hợp lý hoặc sai. Quá trình này được thực hiện bằng cách sử dụng các thông tin thực tế, các luận điểm logic để chứng minh một quan điểm mới hoặc chỉnh sửa hay bác bỏ quan điểm hiện tại.

Để phản biện đòi hỏi người tham gia cần tập trung xây dựng lập luận mạnh mẽ dựa trên các chứng cứ đã được kiểm chứng. Đồng thời người tham gia cần có suy luận logic, khả năng phân tích, diễn đạt rõ ràng để tạo ra một cuộc thảo luận mang tính thuyết phục, làm sáng tỏ vấn đề hay thay đổi quan điểm của người nghe. Phản biện còn giúp bạn cải thiện khả năng lập luận, suy luận và trình bày.

Khái niệm tư duy phản biện (Critical Thinking) là quá trình tư duy phân tích để đưa ra các lập luận logic, đánh giá hợp lý được cân nhắc kỹ lưỡng về những gì được đọc, nghe, viết hoặc nói. Tư duy được xây dựng trên những lý tưởng trí tuệ phổ quát, xem xét những yếu tố tư duy tiềm ẩn trong lập luận như sự rõ ràng, đúng đắn, nhất quán, phù hợp, mục đích, giả định, hệ quy chiếu…

Tư duy phản biện hữu ích trong các tình huống như đánh giá thông tin trên truyền thống, đưa ra quyết định đúng đắn dựa trên thông tin có sẵn, tham gia các cuộc thảo luận và tranh luận mang tính xây dựng, cải thiện khả năng giải quyết vấn đề.

Có thể bạn quan tâm: Tư duy logic là gì? 12 cách rèn luyện tư duy logic cho trẻ từ sớm

Dưới đây là đặc điểm của người có khả năng tư duy phản biện:

Người có khả năng tư duy phản biện không ngại thay đổi, sẵn sàng đón nhận thách thức