Dẫn Chứng Về Hậu Quả Của Áp Lực Học Tập

Áp lực học tập chính là nguyên nhân hàng đầu gây stress, trầm cảm và rất nhiều vấn đề tâm lý khác cho học sinh, sinh viên hiện nay. Nguy hiểm hơn, tìn trạng này còn gây ra nhiều hậu quả và hệ luỵ nghiêm trọng không thể lường trước.

Xây dựng sự hỗ trợ từ gia đình và bạn bè

Học sinh nên tìm đến gia đình, bạn bè hoặc giáo viên để chia sẻ về những khó khăn, lo lắng trong học tập. Đôi khi, chỉ cần trò chuyện và nhận lời khuyên từ những người thân yêu có thể giúp giảm căng thẳng đáng kể.

Học cùng bạn bè có thể tạo không khí học tập tích cực và giúp giải đáp những thắc mắc nhanh hơn. Hỗ trợ lẫn nhau sẽ giúp học sinh giảm cảm giác bị cô đơn trong học tập.

Trẻ cần xác định mục tiêu học tập phù hợp với năng lực bản thân, tránh đặt ra những tiêu chuẩn quá cao và không thực tế. Thay vì cố gắng đạt điểm số cao nhất mọi lúc, hãy tập trung vào việc học để hiểu rõ kiến thức.

Sai lầm là một phần của quá trình học tập. Trẻ cần học cách chấp nhận thất bại và xem nó như một cơ hội để cải thiện và học hỏi thay vì quá căng thẳng về việc không đạt được kỳ vọng.

Giữ sức khỏe thể chất và tinh thần

Giấc ngủ đủ và chất lượng rất quan trọng để duy trì sự tập trung và trí nhớ. Thiếu ngủ là một trong những nguyên nhân gây căng thẳng và làm suy giảm hiệu suất học tập.

Tập thể dục giúp giải tỏa căng thẳng, cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần. Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, chạy bộ, yoga có thể giúp trẻ thư giãn sau những giờ học căng thẳng.

Ăn uống đủ chất và cân đối giúp cung cấp năng lượng cho não bộ, từ đó tăng cường khả năng tập trung và học tập.

Dấu hiệu trẻ đang bị áp lực học tập

Khi chịu áp lực học tập, trẻ thường biểu hiện qua nhiều yếu tố như thể chất, tâm lý và hành vi. Dưới đây là các dấu hiệu phổ biến khi trẻ bị áp lực học tập:

Ảnh hưởng đến các mối quan hệ trong gia đình

Có thể thấy ở hầu hết các gia đình có cha mẹ luôn ép con học quá mức, đặt nặng vấn đề điểm số thường khó có thể tìm được tiếng nói chung. Cha mẹ không tôn trọng con, cho rằng con kém cỏi, không chấp nhận những nỗ lực của con, mà luôn so sánh con với người khác.

Trong khi đó người con luôn cảm thấy bị oan ức, cho rằng cho mẹ không thương mình, cảm thấy vô cùng áp lực và mệt mỏi khi về tới nhà.

Những tranh cãi xoay quanh vấn đề học tập và điểm số khiến không khí gia đình luôn căng thẳng. Đặc biệt trẻ đang trong độ tuổi dậy thì sẽ thường có xu hướng chống đối cha mẹ, muốn làm theo ý thích của bản thân, không muốn học tập.

Mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình ngày càng có xu hướng rạn nứt và trở thành một vết thương khó hàn gắn trong tâm hồn của trẻ nhỏ.

Dấu hiệu về các mối quan hệ xã hội

Nếu phát hiện những dấu hiệu này, việc hỗ trợ kịp thời và tìm cách giảm bớt áp lực học tập cho trẻ là rất quan trọng. Đặc biệt, cha mẹ và giáo viên cần lắng nghe, hiểu rõ nguyên nhân và tạo môi trường học tập tích cực để giúp trẻ cân bằng giữa việc học và cuộc sống.

Áp lực học tập làm tăng nguy cơ gặp các vấn đề về tâm lý

Đây là một trong những hệ lụy cực kỳ nguy hiểm mà phụ huynh không nên chủ quan. Việc học tập áp lực, thiếu ngủ khiến bé bị stress học đường, tâm trí lúc nào cũng “căng như dây đàn” do không được ngủ đủ. Những căng thẳng này nếu không sớm được giải tỏa thì sẽ rất dễ dẫn tới trầm cảm hay rối loạn lo âu hoặc rất nhiều các vấn đề tâm lý khác.

Theo thống kê của tổ chức UNICEF, năm 2018 có 8%-29% học sinh mắc các vấn đề về sức khỏe tâm thần. Trong đó có đến 2,3% trẻ vị thành niên tự tử và 10%-15% học sinh có ý định tự tử đều có liên quan đến những áp lực trong học tập.

Các dấu hiệu trầm cảm thường khá rõ ràng nhưng không ít phụ huynh chỉ cho rằng con đang mệt mỏi hay giả vờ dẫn đến tình trạng của con ngày càng tệ hơn. Có những trẻ phải điều trị hơn 1 năm làm bỏ lỡ việc học tập cùng rất nhiều dự định dang dở.

Một số trẻ không nghĩ đến việc tự tử thì có xu hướng tự làm đau bản thân để giải tỏa cảm xúc, chẳng hạn như rạch tay, hay đập đầu vào tường. Đặc biệt việc áp lực học tập quá lớn còn có thể gia tăng nguy cơ đột quỵ.

Xem thêm: [THVL1] Trầm cảm vì áp lực học tập – Học sinh trường chuyên chia sẻ cách vượt qua

Vượt qua áp lực học tập đòi hỏi học sinh cần có sự hỗ trợ từ gia đình, nhà trường và bản thân. Dưới đây là các phương pháp giúp giảm thiểu và vượt qua áp lực học tập:

Lập kế hoạch, lịch trình rõ ràng cho việc học và nghỉ ngơi giúp trẻ quản lý thời gian hiệu quả, tránh tình trạng quá tải hoặc học quá sức. Lên danh sách các nhiệm vụ cần hoàn thành theo thứ tự ưu tiên và chia nhỏ chúng thành từng phần để dễ dàng xử lý.

Hãy dành thời gian nghỉ ngơi giữa các khoảng học tập. Nên có khoảng thời gian thư giãn để giúp tinh thần thoải mái hơn, giúp tập trung tốt hơn trong giờ học.

Học sinh nên tìm hiểu các phương pháp học tập phù hợp với mình như ghi chú, sử dụng sơ đồ tư duy, học nhóm, hay tìm tài liệu bổ sung. Những kỹ năng học tập tốt sẽ giúp việc tiếp thu kiến thức trở nên dễ dàng hơn và giảm căng thẳng.

Thay vì nhồi nhét kiến thức trước kỳ thi, hãy dành thời gian ôn tập mỗi ngày một chút. Điều này sẽ giảm bớt áp lực thi cử và giúp học sinh nhớ lâu hơn.

Thực trạng về áp lực học tập ở học sinh, sinh viên hiện nay

Các thống kê cho thấy, có đến gần 80% học sinh sinh viên thường rơi vào tình trạng ngủ không đủ giấc, ngủ dưới 8 tiếng một ngày khiến các bạn mệt mỏi, kiệt quệ về tinh thần . Một số bạn phải dùng đến thuốc hỗ trợ để giải tỏa tâm lý.

Nguyên nhân là do áp lực học tập quá lớn từ gia đình, nhà trường, và chính bản thân các em. Các bạn học sinh vừa phải học chính khóa, vừa phải học thêm vào ban đêm và cuối tuần, vừa phải hoàn thành bài về nhà.

Có thể thấy, áp lực học tập luôn đè nặng trên vai bất cứ học sinh, sinh viên nào. Nhiều phụ huynh còn bắt ép con cái phải luôn đạt điểm cao để bản thân hãnh diện với người thân, bạn bè, bất chấp sức khỏe và cảm xúc của trẻ.

Càng lên lớp cao, áp lực học tập của trẻ càng lớn. Các bạn học sinh phải đối mặt với việc thi chuyển cấp, thi đại học, thi tốt nghiệp. Kỳ vọng thái quá của phụ huynh khiến rất nhiều đứa trẻ cảm thấy sợ hãi việc học tập, thi cử.

Áp lực, mệt mỏi, thiếu ngủ khiến khả năng tập trung và tiếp thu kiến thức của các em cũng giảm sút. Kết quả thống kê tại TPHCM cho thấy, có trên 50% học sinh cảm thấy không có động lực học tập, hơn 30% cảm thấy stress, áp lực do học tập.

Rất nhiều trẻ em dù mới chỉ học lớp 6, lớp 7 đã phải thức đến 11 – 12h đêm để học bài. Hôm sau trẻ lại dậy sớm từ 5 – 6h sáng để ôn tập. Ngoài ra, có hơn 44% học sinh cho biết từ lâu bản thân đã không được ngủ trưa.

Đặc biệt, có không ít học sinh đã từng nghĩ đến tự tử bởi cảm thấy quá áp lực từ gia đình. Những năm trở lại đây, vấn đề tự sát học đường vẫn đang không ngừng tăng lên cho dù truyền thông đã đưa ra rất nhiều cảnh báo.

Ở Việt Nam hiện nay, hầu hết việc học tập mới chỉ được đánh giá qua lý thuyết, tức là thể hiện trên mặt điểm số. Thế mạnh của mỗi người là khác nhau, có những người không giỏi toán nhưng lại giỏi văn; có những người không giỏi ghi nhớ, học tập nhưng lại có kỹ năng diễn giải rất tốt.

Tuy nhiên phụ huynh thường chỉ nhìn điểm số, mà không quan tâm đến khả năng và nổ lực của con cái. Trong những năm gần đây, báo chí đã đưa không ít các tin tức học sinh, sinh viên tự tử vì bị điểm kém, vì không vào được trường chuyên, vì không đậu đại học cũng bắt nguồn từ những áp lực học tập mà gia đình đề ra.

Áp lực học tập thường xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả yếu tố bên ngoài và bên trong. Dưới đây là các nguyên nhân chính dẫn đến áp lực học tập:

Các yếu tố này thường kết hợp với nhau, khiến áp lực học tập trở thành một vấn đề phổ biến và ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần cũng như thể chất của học sinh.